ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Μάθημα: ΠΟΙΟΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Course Number: 20
Ώρα:
Προαπαιτούμενα:
Μονάδες: 6
Αίθουσα:
Ημέρα:
Component(s):
Χάρτης: Map

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 20

  1. ΓΕΝΙΚΑ
ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΏΝ, ΠΟΛΙΤΙΚΏΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ ΕΠΙΣΤΗΜΏΝ
ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΠΙΠΕΔΟ 6
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 20 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 3ο
ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Ποιοτικές Μέθοδοι Κοινωνικής  Έρευνας
ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
σε περίπτωση που οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται σε διακριτά μέρη του μαθήματος π.χ. Διαλέξεις, Εργαστηριακές Ασκήσεις κ.λπ. Αν οι πιστωτικές μονάδες απονέμονται ενιαία για το σύνολο του μαθήματος αναγράψτε τις εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας και το σύνολο των πιστωτικών μονάδων		 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΕΣ
ΩΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ		 ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ
3 6
Προσθέστε σειρές αν χρειαστεί. Η οργάνωση διδασκαλίας και οι διδακτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται περιγράφονται αναλυτικά στο 4.
ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Υποβάθρου , Γενικών Γνώσεων, Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων

  ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΔΕΞΙΟΤΉΤΩΝ
ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ:

 

 OXI
ΓΛΩΣΣΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ και ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ

 
ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ERASMUS NAI
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (URL)
  1. ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Μαθησιακά Αποτελέσματα
Περιγράφονται τα μαθησιακά αποτελέσματα του μαθήματος οι συγκεκριμένες  γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες καταλλήλου επιπέδου που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

●    Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

●    Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης

και Παράρτημα Β

●    Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων
Σκοπός του μαθήματος είναι η απόκτηση γνώσης και η κατανόηση σε σχέση με το γνωστικό αντικείμενο της Κοινωνικής Ποιοτικής Έρευνας .

Βασικός στόχος του μαθήματος είναι η κατανόηση των ποιοτικών μεθόδων της κοινωνικής έρευνας και η ένταξή τους στην εκπαιδευτική πραγματικότητα.

H επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος έχει σαν στόχους την:

●        Εξοικείωση φοιτητών/τριων με τα αναλυτικά εργαλεία, τις θεωρητικές έννοιες, τις ερευνητικές μεθόδους και τις τεχνικές της ποιοτικής έρευνας.

●        Ανάδειξη της ερμηνευτικής προσέγγισης της κοινωνικής ζωής και σύνδεση της με τις πολλαπλές εκδοχές της ποιοτικής έρευνας.

●        Ανίχνευση προνομιακών τόπων εμπειρικής ποιοτικής έρευνας στους χώρους της καθημερινής ζωής καθώς η περιοχή που λειτουργεί το Τμήμα παρουσιάζει έντονο πληθυσμιακό ενδιαφέρον.  Συζήτηση κλασσικών ποιοτικών μελετών και ερευνητικών παραδειγμάτων που επικεντρώνονται στην ελληνική και στη διεθνή πραγματικότητα, ειδικότερα σε ζητήματα ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.

●        Διασύνδεση των θεωρητικών εργαλείων με την ερευνητική πρακτική και ανάδειξη της σημασίας του σχεδιασμού και εφαρμογής ερευνών για την κοινωνική ανάπτυξη και συνοχή ειδικότερα σε μια περιοχή, που βρίσκεται το Τμήμα, όπου διαμένουν πληθυσμιακές ομάδες διαφορετικής θρησκείας και καταγωγής και τα θέματα αυτά είναι άμεσου ενδιαφέροντος και επιδίωξης.

 

●       Οι φοιτητές/τριες αναμένεται μετά το πέρας των μαθημάτων να μπορούν να:

1. Καταδείξουν μία ικανότητα κατανόησης της φύσης και των περιεχόμενων της ποιοτικής έρευνας, τόσο σε επίπεδο μεθόδων όσο και σε επίπεδο τεχνικών.

2. Εφαρμόσουν κάποιες συγκεκριμένες ποιοτικές μεθόδους και κάποια συγκεκριμένα τεχνικά εργαλεία στη μελέτη συγκεκριμένων πεδίου της κοινωνικής πραγματικότητας.

3. Αναπτύξουν δεξιότητες σύνθεσης και ερμηνείας σε πραγματολογικά δεδομένα που προκύπτουν από την εφαρμογή της ποιοτικής μεθοδολογίας στην πρακτική μελέτη της καθημερινής ζωής.

4. Συντάξουν ένα επαρκές σχέδιο έρευνας για ένα συγκεκριμένο θέμα μελέτης.

5. Παρουσιάσουν μια ερευνητική ιδέα και αποτυπώσουν τη μεθοδολογία σχεδιασμού και τις δυνατότητες υλοποίησης της.

6. Να σχεδιάζουν διδασκαλία που εμπεριέχει ποιοτικές μεθόδους.

 
Γενικές Ικανότητες
Λαμβάνοντας υπόψη τις γενικές ικανότητες που πρέπει να έχει αποκτήσει ο πτυχιούχος (όπως αυτές αναγράφονται στο Παράρτημα Διπλώματος και παρατίθενται ακολούθως) σε ποια / ποιες από αυτές αποσκοπεί το μάθημα;.
Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης
Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών,  Παραγωγή νέων ερευνητικών ιδεών, Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα,  Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον,  Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου,  Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής,  Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης, Σύνταξη ερευνητικού σχεδίου και ερευνητικών προτάσεων, Λήψη αποφάσεων
  1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Η ύλη του μαθήματος κατανέμεται σε 13 εβδομάδες, το περιεχόμενο των οποίων έχει ως εξής:

1.       Η φύση και η διαδικασία της κοινωνικής έρευνας

2.       Ο προγραμματισμός της κοινωνικής έρευνας και η βιβλιογραφική επισκόπηση

3.       Ζητήματα δεοντολογίας στην κοινωνική έρευνα και η συγγραφή της κοινωνικής έρευνας

4.       Εισαγωγή στην ποιοτική έρευνα

5.       Η δειγματοληψία στην ποιοτική έρευνα

6.       Τρόπος συλλογής δεδομένων- συνέντευξη

7.       Τρόπος συλλογής δεδομένων- συμμετοχική παρατήρηση

8.       Τρόπος συλλογής δεδομένων- ομάδες εστίασης

9.       Η γλώσσα στην ποιοτική έρευνα- Τα τεκμήρια

10.   Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων

11.   Μελέτη επιλεγμένων κειμένων εργασίας δημοσιευμένων σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και βιβλία

12.   Μελέτη επιλεγμένων κειμένων εργασίας δημοσιευμένων σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και βιβλία

13.   Μελέτη επιλεγμένων κειμένων εργασίας δημοσιευμένων σε ελληνικά και ξένα περιοδικά και βιβλία

 

 
  1. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ και ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ – ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Πρόσωπο με πρόσωπο, Εξ αποστάσεως εκπαίδευση κ.λπ.		 Πρόσωπο με πρόσωπο, επισκέψεις σε επιλεγμένους θεσμούς (πχ ΓΑΚ, κεντρική βιβλιοθήκη ΔΠΘ, δημοτική βιβλιοθήκη, ΠΕΚΕΜ), διαλέξεις από προσκεκλημένους ομιλητές/τριες, προβολή εκπαιδευτικών ταινιών και ταινιών τεκμηρίωσης, συζήτηση, καταιγισμός ιδεών, παρουσίαση από φοιτητές/τριες, εκτενής χρήση έντυπου, οπτικού και ακουστικού υλικού από τα πεδία της επικαιρότητας, αλλά και από το παρελθόν, ανάλογα με το υπό διερεύνηση θέμα (π.χ. παρουσίαση του εαυτού, χρόνια πάσχοντες, ανεργία, κοινωνικός στιγματισμός, κοινωνική ανάπτυξη, συνοχή, μετανάστευση, τουρισμός κτλ).
ΧΡΗΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία, στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση, στην Επικοινωνία με τους φοιτητές		 1. Χρήση κατά την παράδοση του μαθήματος power point.

2. Ανάρτηση βασικών στοιχείων των μαθημάτων στο e-class.

3. Χρήση Τ.Π.Ε. στη Διδασκαλία (Computer Based Qualitative Analysis Applications) και στην Επικοινωνία με τους φοιτητές

 
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

 

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

  

Δραστηριότητα Φόρτος Εργασίας Εξαμήνου
Διαλέξεις: Σε αυτές γίνεται ανάπτυξη της ύλης και με την χρήση παραδειγμάτων. Οι διαλέξεις γίνονται κατά τρόπο διαδραστικό, ώστε να ευνοούνται οι παρεμβάσεις από φοιτητές και να οξύνεται η κριτική ικανότητά τους, στην οποία δίνεται ιδιαίτερη έμφαση. 80

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Σεμινάρια: Κατά την διάρκειά τους παρουσιάζονται και αναλύονται ειδικά θέματα που περιλαμβάνονται στην ύλη του μαθήματος.  Τα Σεμινάρια εστιάζουν στη διαθεματικότητα και τη διεπιστημονικότητα, προκειμένου οι φοιτητές/τριες να αποκτήσουν μια πολυπρισματική οπτική, συγκριτική δυνατότητα και συνθετική σκέψη, απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάλυση πολύπλοκων  ιστορικο-κοινωνικών οντοτήτων και φαινομένων που εξελίσσονται δυναμικά
Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, στο σπίτι 50
Εκπαιδευτικές επισκέψεις 20
Σύνολο Μαθήματος 150
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

 

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική  ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Προφορική Εξέταση, Άλλη / Άλλες

 

Αναφέρονται  ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

  

Διαμορφωτική

Τελική εξέταση (γραπτή ή προφορική κατά την εξεταστική του Ιανουαρίου/Φεβρουαρίου) (100%)

 

 
  1. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1.       Alan Bryman (2017). Μέθοδοι κοινωνικής έρευνας. Αθήνα: Gutenberg

2.       Creswell, J. (2016). Η έρευνα στην εκπαίδευση. Σχεδιασμός, διεξαγωγή και αξιολόγηση ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας (επιμ.: Χ. Τσορμπατζούδης, μ.τ.φ.:  Ν. Κουβαράκου).

3.       Babbie, E. (2018). Εισαγωγή στην κοινωνική έρευνα. Αθήνα: Κριτική

4.       Newby P. (2019). Μέθοδοι έρευνας στην εκπαίδευση. Αθήνα: Πεδίο

5.       Κασσέρη, Ζ. (2014). Η Συμβολή των λογισμικών προγραμμάτων στην ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: Το πρόγραμμα NVivo10. Επίμετρο. Στο: Γ. Τσιώλης, Μέθοδοι και τεχνικές ανάλυσης στην ποιοτική κοινωνική έρευνα (427-486). Αθήνα: Κριτική.

6.       Πουρκός, Μ.Α. & Δαφέρμος, Μ. (2010). Ποιοτική έρευνα στις κοινωνικές επιστήμες. Επιστημολογικά, μεθοδολογικά και ηθικά θέματα. Αθήνα: Τόπος.

7.       Τσιώλης, Γ. (2015). Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων: διλήμματα, δυνατότητες, διαδικασίες. Στο Γ. Πυργιωτάκης & Χρ. Θεοφιλίδης (επιμ.) Ερευνητική Μεθοδολογία στις Κοινωνικές Επιστήμες και στην Εκπαίδευση. Συμβολή στην επιστημολογική θεωρία και την ερευνητική πράξη (σελ. 422-450). Αθήνα: Πεδίο.

8.       Τσιώλης, Γ. (2014). Μέθοδοι και Τεχνικές Ανάλυσης στην Ποιοτική Κοινωνική Έρευνα. Αθήνα: Κριτική.

9.       Ιωσηφίδης Θ., (2017), Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας και Επιστημολογία των Κοινωνικών Επιστημών, Αθήνα: Τζιόλας.

10.   Ιωσηφίδης Θ., & Σπυριδάκης Μ., (Επιμ.), (2006), Ποιοτική κοινωνική έρευνα. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις και ανάλυση δεδομένων, Αθήνα: Κριτική.

11.   Κάλλας Γ., (2015), Θεωρία, Μεθοδολογία και Ερευνητικές Υποδομές στις Κοινωνικές Επιστήμες, Αθήνα: Κριτική.

12.   Λυδάκη Α., (2012), Ποιοτικές Μέθοδοι της Κοινωνικής Έρευνας, Αθήνα: Καστανιώτης.

13.   Λυδάκη Α., (2016), Αναζητώντας το χαμένο παράδειγμα. Επιτόπια έρευνα, κατανόηση, ερμηνεία, Αθήνα: Παπαζήσης.

14.   Πουρκός Μ., (επιμ.), (2013), Δυνατότητες και Όρια της Μείξης των Μεθοδολογιών στην Κοινωνική, Ψυχολογική και Εκπαιδευτική Έρευνα, Αθήνα: Ίων.

15.   Flick U., (2017), Εισαγωγή στην Ποιοτική Έρευνα, Αθήνα: Προπομπός