Υποβάθρου , Γενικών Γνώσεων, Επιστημονικής Περιοχής, Ανάπτυξης Δεξιοτήτων

Συμβουλευτείτε το Παράρτημα Α

·     Περιγραφή του Επιπέδου των Μαθησιακών Αποτελεσμάτων για κάθε ένα κύκλο σπουδών σύμφωνα με Πλαίσιο Προσόντων του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης

·     Περιγραφικοί Δείκτες Επιπέδων 6, 7 & 8 του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων Διά Βίου Μάθησης

και Παράρτημα Β

·     Περιληπτικός Οδηγός συγγραφής Μαθησιακών Αποτελεσμάτων

-την ιστορική διαδρομή μέσα από την οποία διαμορφώθηκαν τα μέσα και οι μέθοδοι της ποινικής καταστολής,

-τις ποικίλες θεωρητικές βάσεις και κατευθύνσεις που επηρεάζουν τη σωφρονιστική πολιτική στη χώρα μας και διεθνώς, με έμφαση στην ευρωπαϊκή ποινολογική πραγματικότητα,

-τους ιδρυματικούς και εξωιδρυματικούς σωφρονιστικούς θεσμούς,

-τις τάσεις και τις προβληματικές όψεις της ποινικής καταστολής καθώς και για την κριτική αμφισβήτηση του συγκεκριμένου πεδίου άσκησης του τυπικού κοινωνικού ελέγχου.

Βάσει των γνώσεων αυτών, θα μπορούν να συμμετάσχουν ως ερευνητές και επαγγελματίες, στην κατάστρωση και την αξιολόγηση προγραμμάτων σωφρονιστικής πολιτικής, στην εκπόνηση προγραμμάτων ιδρυματικής και εξωιδρυματικής μεταχείρισης κατηγορουμένων και καταδικασθέντων και στην εφαρμογή αντίστοιχων σωφρονιστικών θεσμών.

Το μάθημα εντάσσεται στο πεδίο των εγκληματολογικών επιστημών και της αντεγκληματικής πολιτικής. Πρόκειται για τα μαθήματα «Εγκληματολογία», «Διεθνής και Ελληνική Σωφρονιστική Πολιτική», «Ποινικό Φαινόμενο και Τυπικός Κοινωνικός Έλεγχος», «Αντεγκληματική Πολιτική και Παγκοσμιοποίηση», «Νέοι, Έγκλημα και Ποινική Καταστολή», «Ασφάλεια και Ανθρώπινα Δικαιώματα», «Θυματολογία και Αποκαταστατική Δικαιοσύνη» και «Ειδικά θέματα Ποινικής Δικαιοσύνης και Αντεγκληματικής Πολιτικής», που εξετάζουν το εγκληματικό και το ποινικό φαινόμενο. Με τα μαθήματα αυτά οι φοιτητές και φοιτήτριες αποκτούν γνώσεις θεωρητικής και εφαρμοσμένης αντεγκληματικής πολιτικής, που περιλαμβάνει το φάσμα των μέτρων που θεσπίζονται και εφαρμόζονται με σκοπό την πρόληψη και την καταστολή του εγκλήματος. Επίσης, οι ενδιαφερόμενοι/-ες προετοιμάζονται για μια συστηματικότερη ενασχόληση με τις εγκληματολογικές επιστήμες σε μεταπτυχιακό επίπεδο.

Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις

Λήψη αποφάσεων

Αυτόνομη εργασία

Ομαδική εργασία

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Σεβασμός στο φυσικό περιβάλλον

Επίδειξη κοινωνικής, επαγγελματικής και ηθικής υπευθυνότητας και ευαισθησίας σε θέματα φύλου

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Εργασία σε διεθνές περιβάλλον

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον

Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών

Σχεδιασμός και διαχείριση έργων

Σεβασμός στη διαφορετικότητα και στην πολυπολιτισμικότητα

Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής

Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Οι κανόνες διεθνών οργανισμών (Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, Συμβουλίου της Ευρώπης) για την οργάνωση και τη λειτουργία των υπηρεσιών στις οποίες εκτίονται ιδρυματικές και εξωιδρυματικές ποινικές κυρώσεις και για τη μεταχείριση και τα δικαιώματα των προσώπων που κατηγορούνται ή έχουν καταδικαστεί για την τέλεση αξιόποινων πράξεων εξετάζονται παράλληλα με τους αντίστοιχους κανόνες της ελληνικής έννομης τάξης και τα χαρακτηριστικά των σωφρονιστικών μεταρρυθμίσεων και της σωφρονιστικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών.

Έμφαση δίδεται σε εφαρμογές κοινωνικής πολιτικής (εκπαίδευση, εργασία, υγειονομική περίθαλψη, επικοινωνία με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, κοινωνική αποκατάσταση και επανένταξη) που προβλέπονται από τη νομοθεσία και προσφέρονται κατά την έκτιση των ποινικών κυρώσεων στα πρόσωπα που τίθενται υπό ποινικό έλεγχο. Αναδεικνύεται, επίσης, ο έντονα πολιτικός χαρακτήρας της ποινικής καταστολής, ενός φαινομένου συνυφασμένου με την άσκηση της εξουσίας σε διάφορες μορφές κοινωνιακής οργάνωσης.

Η πραγμάτευση των θεμάτων αυτών συμπληρώνεται με φοιτητικές εργασίες που βασίζονται σε σχετικές εκθέσεις εθνικών αρχών, σωμάτων και φορέων (Συνηγόρου του Πολίτη, Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής της Βουλής για το σωφρονιστικό σύστημα, ΕΠΑΝΟΔΟΥ, ΚΕ.Θ.Ε.Α., μη κυβερνητικών οργανώσεων) και διεθνών οργανισμών προληπτικού και δικαστικού ελέγχου και κέντρων έρευνας (όπως είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας, το Διεθνές Κέντρο Μελετών για τις Φυλακές).

Ειδικότερα, το μάθημα αναπτύσσεται σε πέντε επιμέρους θεματικές;

1.Το ποινικό φαινόμενο και η πολιτική φύση του. Τα προαπαιτούμενα και η ιδιαιτερότητα του ποινικού κολασμού. Στάδια εμφάνισης και διαμόρφωσης των ποινικών κυρώσεων. Από τις ιδιωτικές αντεκδικήσεις και τις συμβατικές εξαγορές στον ποινικό καταναγκασμό. Το κράτος ως φορέας της ποινικής εξουσίας. Η εξελικτική αντίληψη για το ποινικό φαινόμενο και η αναθεωρητική κριτική.

2.Τα αντικείμενα προσβολής των ποινικών κυρώσεων (ζωή, προσωπική ελευθερία, περιουσία, τιμή). Δικαιολογητική βάση και φιλοσοφικές θεμελιώσεις του ποινικού φαινομένου κατά την ιστορική διαδρομή του. Οι απόλυτες, οι σχετικές και οι ενωτικές θεωρίες. Το δυαδικό σύστημα των ποινικών κυρώσεων. Ποινές και μέτρα ασφαλείας.

3. H συμβολική και η πραγματική λειτουργία του ποινικού κολασμού στις σύγχρονες κοινωνίες της δύσης. «Μαζική φυλάκιση», συνωστισμός κρατουμένων, ποινική αυστηρότητα και κοινωνική οργάνωση της φυλακής. Η βελτιωτική και η καταργητική προοπτική ως προτάσεις άσκησης κοινωνικής πολιτικής στον τομέα της ποινικής καταστολής.

4. Οι κρίσιμες καμπές των μεθόδων ποινικού κολασμού. Η παρακμή της θανατικής ποινής, η στροφή στις ποινές εγκλεισμού και η αναζήτηση εξωιδρυματικών, εναλλακτικών ή υποκατάστατων ποινικών κυρώσεων. Τα σωφρονιστικά συστήματα και η εξατομικευμένη μεταχείριση των εγκληματιών. Ωφελιμισμός (αναδόμηση της προσωπικότητας, κοινωνική επανένταξη) και ουδετερότητα (νομιμότητα και προστασία δικαιωμάτων).

5.Οι κανόνες έκτισης των ποινών στην Ελλάδα και διεθνώς με έμφαση στη δυτική Ευρώπη. Το έργο των διεθνών οργανισμών (ΟΗΕ, Συμβούλιο της Ευρώπης), οι κανόνες και οι υποδείξεις τους και οι παρατηρήσεις των εθνικών ανεξάρτητων και συμβουλευτικών αρχών για τις ιδρυματικές και εξωιδρυματικές ποινικές κυρώσεις.

Οι παραδόσεις εμπλουτίζονται με παρουσιάσεις από προσκεκλημένους ειδικούς επιστήμονες, επαγγελματίες και πρόσωπα που έχουν βιώσει εμπειρίες έκτισης ποινών, με εκπαιδευτικές επισκέψεις σε υπηρεσίες έκτισης ποινών, καθώς και με συζητήσεις επί του περιεχομένου ταινιών με σχετικά θέματα, όπως «Το πείραμα» (Das Experiment) του Oliver Hirschbiegel, «Το κουρδιστό πορτοκάλι» (A Clockwork Orange) του Stanley Kubrick, «Μαθήματα αμερικανικής ιστορίας» (American History X) του Tony Kaye και «Προφήτης» (Un prophete) του  Jacques Audiard.

Περιγράφονται αναλυτικά ο τρόπος και μέθοδοι διδασκαλίας.

Διαλέξεις, Σεμινάρια, Εργαστηριακή Άσκηση, Άσκηση Πεδίου, Μελέτη & ανάλυση βιβλιογραφίας, Φροντιστήριο, Πρακτική (Τοποθέτηση), Κλινική Άσκηση, Καλλιτεχνικό Εργαστήριο, Διαδραστική διδασκαλία, Εκπαιδευτικές επισκέψεις, Εκπόνηση μελέτης (project), Συγγραφή εργασίας / εργασιών, Καλλιτεχνική δημιουργία, κ.λπ.

Αναγράφονται οι ώρες μελέτης του φοιτητή για κάθε μαθησιακή δραστηριότητα καθώς και οι ώρες μη καθοδηγούμενης μελέτης ώστε ο συνολικός φόρτος εργασίας σε επίπεδο εξαμήνου να αντιστοιχεί στα standards του ECTS

Περιγραφή της διαδικασίας αξιολόγησης

Γλώσσα Αξιολόγησης, Μέθοδοι αξιολόγησης, Διαμορφωτική  ή Συμπερασματική, Δοκιμασία Πολλαπλής Επιλογής, Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης, Ερωτήσεις Ανάπτυξης Δοκιμίων, Επίλυση Προβλημάτων, Γραπτή Εργασία, Έκθεση / Αναφορά, Προφορική Εξέταση, Δημόσια Παρουσίαση, Εργαστηριακή Εργασία, Κλινική Εξέταση Ασθενούς, Καλλιτεχνική Ερμηνεία, Άλλη / Άλλες

Αναφέρονται  ρητά προσδιορισμένα κριτήρια αξιολόγησης και εάν και που είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές.

Στην τελική αξιολόγηση λαμβάνεται υπόψη:

1) Η εκπόνηση εργασίας ή η συμμετοχή σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες (προετοιμασία επιμέρους θεμάτων της διδακτέας ύλης, επεξεργασία και παρουσίαση τεκμηρίων, σχολιασμός θεμάτων επικαιρότητας με αξιοποίηση της ύλης του μαθήματος, επικοινωνία και συνεργασία με φορείς, υπηρεσίες και επαγγελματίες του πεδίου).

2) Η  γραπτή εξέταση.

Εκπόνηση και παρουσίαση εργασιών ή συμμετοχή σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες:

Ισχύουν τα κριτήρια της συγγραφής ακαδημαϊκών κειμένων, δοκιμίων και της παρουσίασης  ακαδημαϊκών εργασιών, όπως η ακρίβεια και σαφήνεια της χρήσης της ορολογίας, η δομή και οργάνωση του περιεχομένου και η αξιοποίηση βιβλιογραφίας και άλλων πηγών για την ανάπτυξη του θέματος της εργασίας. Για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων λαμβάνονται υπόψη η συμμετοχή, η πρωτοβουλία, η κατανόηση του κατά περίπτωση χρησιμοποιούμενου εκπαιδευτικού υλικού κ.λπ.

Σχετικές πληροφορίες ανακοινώνονται στην ηλεκτρονική τάξη του μαθήματος.

Κουράκης, Ν., 2009. Ποινική καταστολή μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Κουλούρης, Ν., 2009. Επιτήρηση και ποινική δικαιοσύνη. Οι εναλλακτικές κυρώσεις και η διασπορά της φυλακής.  Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη

Χάιδου, Α., 2018. Ποινολογία-Σωφρονιστική. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη

Πρόσθετη:

Ελληνική:

Aλεξιάδης, Σ., 2001. Σωφρονιστική. Αθήνα – Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Aλεξιάδης, Σ. & Πανούσης, Γ., 2002. Σωφρονιστικοί κανόνες. Αθήνα – Κομοτηνή: A.N. Σάκκουλας

Αλοσκόφης, Ου., 2010. Ο άτυπος κώδικας συμπεριφοράς των κρατουμένων. Αθήνα-Κομοτηνή: Α.Ν. Σάκκουλας

Αρχιμανδρίτου, Μ., 2012. Η φυλάκιση ως τρόπος κράτησης και ως μορφή έκτισης της ποινής. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Βιδάλη, Σ. & Ζαγούρα, Π., [επιμ.]. 2008. Συμβουλευτική και φυλακή. Αθήνα – Κομοτηνή: Α.Ν. Σάκκουλας

Γαλανού, Μ., 2011. Σωφρονιστική μεταχείριση και δικαιώματα των τελούντων υπό κράτηση προσώπων. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Γιοβάνογλου, Σ., 2006. Θεσμικά προβλήματα της κοινωνικής επανένταξης των αποφυλακιζομένων. Αθήνα – Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Δημόπουλος, Χ., 2009. Σωφρονιστικό Δίκαιο. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη

Κουλούρης, Ν., 2009. Η κοινωνική (επαν)ένταξη της φυλακής. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη

Κουράκης, Ν., 2008. Θεωρία της ποινής. Αθήνα – Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Σπινέλλη, K.Δ., Κουράκης N., 2001. Σωφρονιστική νομοθεσία. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη

Πανούσης, Γ. [επιμ.], 2009. Φυλακές ανοικτών θυρών. Αθήνα-Κομοτηνή: Α.Ν. Σάκκουλας

Πιτσελά, Α., 2006. Η κοινωνική αρωγή στο πεδίο της ποινικής δικαιοσύνης. Αθήνα – Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Πιτσελά, Α., 2003. Διεθνή κείμενα σωφρονιστικής πολιτικής. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλα

Συνήγορος του Πολίτη [εισαγωγή, επιμέλεια: Καρύδης, Β. & Φυτράκης, Ε.], 2011. Ποινικός εγκλεισμός και δικαιώματα. Η οπτική του Συνηγόρου του Πολίτη. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη

Ξενόγλωσση:

Canton, R. & Dominey, J., 2018. Probation. Abingdon: Routledge

Cavadino, M. & Dignan, J., 2006. Penal Systems. A Comparative Approach.London: Sage

Cohen, S., 1985. Visions of Social Control.Cambridge: Polity Press

Coyle, A., 2012. Η διοίκηση των φυλακών. Μια θεώρηση υπό το πρίσμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων [μτφ. Βαρβατάκος, Ν., επιστ. επιμ. Κουλούρης, Ν.]. Αθήνα-Κομοτηνή: Α.Ν. Σάκκουλας

Daems, T., van Zyl Smit, D. & Snacken, S., 2013. European Penology?. Oxford: Hart Publishing

Foucault, M., 1989. Eπιτήρηση και τιμωρία. Η γέννηση της φυλακής [μτφ. K. Xατζηδήμου – I. Pάλλη]. Αθήνα: Ράππας

Garland, D., 2001. The Culture of Control.Oxford: Oxford University Press

Jewkes, Y., Crewe, B. & Bennett J. [eds], 2016. Handbook on Prisons.  Abingdon: Routledge

Jewkes, Y. & Johnston, H. [eds], 2006. Prison Readings, Devon: Willan

Matthews, R., 2009. Doing Time. An Introduction to the Sociology of Imprisonment. Houndmills: Palgrave Macmillan

McNeill, F. & Beyens, K. [eds], 2013. Offender Supervision in Europe. Houndmills: Palgrave Macmillan

Pratt, J. & Eriksson, A., 2012. Contrasts in Punishment. Abingdon: Routledge

Raynor, P. & Robinson, G., 2009. Rehabilitation, Crime and Justice. Houndmills: Palgrave Macmillan

Ruggiero, V. & Ryan, M. [eds], 2013. Punishment in Europe. A Critical Anatomy of Penal Systems.Houndmills: Palgrave Macmillan

Wacquant, L., 2001. Οι φυλακές της μιζέριας [μτφ. Διαμαντάκου K.], Αθήνα: Πατάκης

Welch, M., 2011. Corrections. A Critical Approach. London and New York: Routledge

White, R., Graham, H., 2010. Working with Offenders. Devon: Willan

Wooldredge, J.D. & Smith, P., 2018. The Oxford Handbook of Prisons and Imprisonment. Oxford: Oxford University Press

Η εκπόνηση εργασιών και οι παρουσιάσεις φοιτητών και φοιτητριών που γίνονται στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος λαμβάνονται υπόψη ως εκπαιδευτικές δραστηριότητες ενισχυτικές του βαθμού κατά 3 το πολύ μονάδες. Για να προσμετρηθεί ο ενισχυτικός βαθμός οι εξεταζόμενοι/-ες φοιτητές/-ήτριες πρέπει να βαθμολογηθούν τουλάχιστον με πέντε στις γραπτές εξετάσεις.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της εξέτασης είναι δυνατή η επικοινωνία με τους διδάσκοντες με τον τρόπο που αναφέρεται ανωτέρω και μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας teams, με σύνδεσμο που ανακοινώνεται πριν από τις εξετάσεις. Μέσω της ίδιας πλατφόρμας εξετάζονται προφορικά οι φοιτητές και φοιτήτριες που έχουν αυτό το δικαίωμα, στα ίδια θέματα με αυτά των γραπτών εξετάσεων.

Εκπρόθεσμη υποβολή των απαντήσεων δεν γίνεται δεκτή εκτός εάν οφείλεται σε τεχνικό πρόβλημα και ενημερωθεί ο διδάσκων πριν από τη λήξη του χρόνου υποβολής.