Ώρες διδασκαλίας: 3 εβδομαδιαίως

Διδάσκων: Χρύσανθος Δ. Τάσσης, Λέκτορας.

Βιογραφικό σημείωμα: https://sp.duth.gr/author/ctassis/

e-mail: ctassis@sp.duth.gr

Αντικείμενο και Περιγραφή μαθήματος:

Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στην προβληματική γύρω από τη συσχέτιση του ρόλου του κράτους, της κυβέρνησης, της γραφειοκρατίας, των πολιτικών κομμάτων αλλά και των συλλογικών οργανώσεων της κοινωνίας στη διαδικασία λήψης και εφαρμογής των δημόσιων πολιτικών για την αντιμετώπιση σύνθετων δημόσιων προβλημάτων.  Το μάθημα επικεντρώνεται στους κυριότερους μετασχηματισμούς του κράτους καθώς και στην ανάλυση των βασικών προσεγγίσεων για την επιλογή και τα όρια της υλοποίησης της δημόσιας πολιτικής.  Θα συνδυαστούν οι κύριες θεωρητικές προσεγγίσεις για το κράτος με την ανάπτυξη και τα θεσμικά μέσα της κυβέρνησης, της γραφειοκρατίας και των πολιτικών κομμάτων.  Έμφαση δίνεται στην εξαγωγή μεθοδολογικών συμπερασμάτων, καθώς ενότητες του μαθήματος αφιερώνονται στον ρόλο της ιδεολογίας, στις οικονομικές κρίσεις, στη μετάβαση από την κυβέρνηση στη διακυβέρνηση και στο Νέο Δημόσιο Μάνατζμεντ.  Οι συγκεκριμένες εξελίξεις θα αναλυθούν συγκριτικά με την εξέλιξη του ρόλου του κράτους στην Ελλάδα και με παραδείγματα από την ελληνική δημόσια διοίκηση.

Περίγραμμα μαθήματος:

 Ι.          Εισαγωγή – Έννοιες – Προσεγγίσεις

ΙΙ.         Η διαμόρφωση της πολιτικής ατζέντας

ΙΙΙ.        Η δημιουργία του κράτους και το Απολυταρχικό κράτος

ΙV.        Η μετάβαση στον Καπιταλισμό: Κράτος νυχτοφύλακας και γραφειοκρατία

V.          Οικονομική κρίση, φασισμός και αυταρχικός κορπορατισμός

VI.        Το κοινωνικό κράτος: Δημοκρατικός Κορπορατισμός και συναινετική κοινωνία

VΙI.       Κρίση του κοινωνικού κράτους: Η συναίνεση της Washignton και ο νέος ρόλος της δημόσιας πολιτικής

VIII.      Από την κυβέρνηση στη διακυβέρνηση: Παγκοσμιοποίηση, πολυεπίπεδη διακυβέρνηση και Δημόσια Πολιτική

IX.         Νέο Δημόσιο Μάνατζμεντ, επανίδρυση του κράτους και αποπολιτικοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης

Χ.         Πολιτική και διοικητική οργάνωση του ελληνικού κράτους

ΧΙ.        Ανάλυση Δημόσιας Πολιτικής στην Ελλάδα

ΧΙΙ.       Μεθοδολογικά και άλλα συμπεράσματα

 Μαθησιακοί στόχοι:

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες θα πρέπει να είναι σε θέση:
(α) Να κατανοούν και να αναλύουν τις διαφορετικές περιόδους εξέλιξης του κράτους

(β) Να γνωρίζουν με ποιον τρόπο και ποια κριτήρια επιλέγονται οι εκάστοτε κυβερνητικές πολιτικές

(γ) Να αναλύουν το ρόλο του κράτους, των κομμάτων και των συλλογικών οργανώσεων στη διαμόρφωση και υλοποίησης της κρατικής πολιτικής.

(δ) Να κατανοούν τις σύγχρονες τάσεις στη δημόσια διοίκηση στον τρόπο λήψης των αποφάσεων καθώς και στην οργάνωση και στελέχωση του κράτους.

Αξιολόγηση:

Οι φοιτητές/τριες θα βαθμολογηθούν με βάση τις τελικές γραπτές ή προφορικές εξετάσεις.

Bιβλιογραφία

Υποχρεωτική

Hay, C., Lister M., Marsh D., (2011), Το κράτος: Θεωρίες και προβληματισμοί, Αθήνα: Σαββάλας

Μακρυδημήτρης, Α., (2013), Προσεγγίσεις στη θεωρία των οργανώσεων, Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας

Λαδή, Σ. & Νταλάκου, Β., (2016), Ανάλυση Δημόσιας Πολιτικής, Αθήνα: Παπαζήσης

Προαιρετική

Αλεξόπουλος, Α., (2007), «Η μεταρρύθμιση των πολιτικών του κράτους και ο ρόλος της δημόσιας διοίκησης», στο Μακρυδημήτρης κ.α. (επιμ.), Διοικητική Θεωρία και Πράξη – Διοίκηση και Κοινωνία, Αθήνα: Σάκκουλας

Αλεξόπουλος, Α., (2002), «Αφανείς μορφές πολιτικής και γραφειοκρατικές αντιπαραθέσεις: Ο ρόλος της Επιτροπής στην ομοσπονδιακή οικοδόμηση», Τετράδια Πολιτικής Επιστήμης, Τεύχος-Αφιέρωμα, Οκτώβριος.

Anderson, P., (2003), Το απολυταρχικό κράτος, Αθήνα: Βιβλιόπολις

Αρανίτου, Β., Σπουρδαλάκης, Μ., Παπαβλασσόπουλος, Ε., (2011). «Από την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στο… Μνημόνιο: Το “χρονικό” μιας προαναγγελθείσης κρίσης», Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 134-135, Α΄Β΄, σσ. 37-50.

Ασπρίδης, Γ., (2013), Εισαγωγή στην πολιτική και διοικητική οργάνωση του ελληνικού κράτους, Αθήνα: Προπομπός

Carnoy, M., (1990), Κράτος και πολιτική θεωρία, Αθήνα: Οδυσσέας

Chandler J. A., Σπανού Κ., Λύρα, Β., Μερκούρη Α., (2003), Δημόσια Διοίκηση: Συγκριτική Ανάλυση, Αθήνα: Παπαζήσης

Γεωργακάκης, Ν., (επιμ.), (2018), Στρατηγική και διαδικασίες για το σχεδιασμό και την εφαρμογή δημόσιων πολιτικών στην Ελλάδα, Αθήνα: ΕΚΚΕ

Le Grand J., (2007), Κίνητρα, δράσεις και δημόσια πολιτική: “Ιππότες” και “κατεργάρηδες”, “πιόνια” και “βασίλισσες”, Αθήνα: Παπαζήσης

Μακρυδημήτρης, Α., & Πραβίτα, Μ., (2012), Διοικητική Επιστήμη Ι: Δημόσια Διοίκηση. Στοιχεία Διοικητικής Οργάνωσης, , Αθήνα-Θεσσαλονίκη: Σάκκουλας

Μαυρομούστακου, Ή. (2016), Αξιολόγηση Δημοσίων Υπαλλήλων. Πρόσληψη και Υπηρεσιακή Εξέλιξη,  Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.

Moore, B., (1984), Κοινωνικές ρίζες της δικτατορίας και της δημοκρατίας, Αθήνα: Κάλβος

Muller, P. & Surel Y., (2002), Η ανάλυση των πολιτικών του κράτους, Αθήνα: Τυπωθήτω

Gough, I., (2008), Η πολιτική οικονομία του κοινωνικού κράτους, Αθήνα: Σαββάλας

Gruber, J., (2019), Δημόσια οικονομική και πολιτική, Αθήνα: Da Vinci

Hague, R. & Harrop, M., (2005), Συγκριτική πολιτική και διακυβέρνηση, Αθήνα: Κριτική

Πασσάς, Α., (2013), Η εθνική δημόσια διοίκηση στην ευρωπαϊκή ενωσιακή διαδικασία, Αθήνα: Παπαζήσης

Πραβίτα, Μ., (2018), «Η αναδιάρθρωση των υπηρεσιακών συμβουλίων των δημοσίων υπαλλήλων. Επαγγελματισμός έναντι πολιτικοποίησης», Ελληνική Επιθεώρηση Πολιτικής Επιστήμης, τ. 44, Ν. 1, Ιανουάριος.

Πραβίτα, Μ. (2017), «Η Αναδιοργάνωση των Δομών της Κεντρικής Διοίκησης του Κράτους και η Πρόκληση Σύγκλισης με τις Υποχρεώσεις της Χώρας στο Πλαίσιο των Μνημονίων Συνεργασίας», στο Σ. Βέρνυ και Α. Κόντης, (επιμ.), Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση: Οι Πολλαπλές Κρίσεις και οι Προκλήσεις του Μέλλοντος – Τιμητικός Τόμος για τον Παναγιώτη Κ. Ιωακειμίδη, Αθήνα: Παπαζήσης

Σεραφετινίδου, Μ., (2012), Το φαινόμενο της γραφειοκρατίας: Η ιστορική αφήγηση – Από την απολυταρχία στον κρατικό καπιταλισμό, τ. Β΄ Αθήνα: Gutenberg

Σεραφετινίδου, Μ., (2003), Το φαινόμενο της γραφειοκρατίας: η θεωρητική συζήτηση, τ. Α΄ Αθήνα: Gutenberg

Σπανού, Κ., (επιμ.), (2010), Δημόσια Πολιτική στην Ελλάδα, Αθήνα: Παπαζήσης

Stiglitz, J., & Rosengard Jay K. (2019), Οικονομική του Δημόσιου Τομέα, Αθήνα: Κριτική

Σωτηρόπουλος, Δ. (2016), «Διοίκηση και Πολιτική», στο Πολιτική Επιστήμη. Διακλαδική και Συγχρονική Διερεύνηση της Πολιτικής Πράξης – Τόμος VI: Συγκριτική Πολιτική, Συγκλίσεις και Αποκλίσεις, Αναστάσιος-Ιωάννης Δ. Μεταξάς, επιμ. Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, Αθήνα: Ι. Σιδέρης

Σωτηρόπουλος, Δ. (2007), Κράτος και Μεταρρύθμιση στη Σύγχρονη Νότια Ευρώπη, Αθήνα: Ποταμός

Σωτηρόπουλος, Δ. (2001), Η Κορυφή του Πελατειακού Κράτους, Οργάνωση, Στελέχωση και Πολιτικοποίηση των Ανώτερων Βαθμίδων της Κεντρικής Διοίκησης στην Ελλάδα, 1974-2000, Αθήνα: Ποταμός.

Σωτηρόπουλος, Δ. (1996), Γραφειοκρατία και Πολιτική Εξουσία, Κοινωνιολογική Έρευνα των Σχέσεων Διοίκησης και Πολιτικής στην Ελλάδα της Δεκαετίας του ’80, Αθήνα-Κομοτηνή: Αντ. Ν. Σάκκουλας

Τσέκος, Θ., (1987), «Ανώτατοι Δημόσιοι Υπάλληλοι», Διοικητική Μεταρρύθμιση τ. 8, Ν. 29

Χίλσον, Μ., (2013), Το σκανδιναβικό μοντέλο: Αποτελεσματικότητα και αλληλεγγύη, συναίνεση και θεσμικός πειραματισμός, Κρήτη: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Wallis, J., & Dollery B., (2005), Αποτυχία της αγοράς, αποτυχία της κυβέρνησης ηγεσία και δημόσια πολιτική, Αθήνα: Παπαζήσης